Καλησπέρα σας κυρία Τασάκου και σας ευχαριστώ πολύ για το χρόνο που μου διαθέτετε. Έχετε βραβευτεί δυο συνεχόμενα έτη 2002 κ΄2003 στο διαγωνισμό της Γ.Λ.Σ. Το 2002 για το μυθιστόρημα «Το κρυφό μονοπάτι» και το 2003 για το μυθιστόρημα «Το σεντούκι με τα αμύθητα σεντέφια». Πώς πήρατε την απόφαση να λάβετε μέρος στο διαγωνισμό;

Τζ.Τ.: Καταρχήν, πρέπει να πω ότι πιστεύω πολύ στο «ευ αγωνίζεσθαι». Είναι κάτι που το λέω συχνά και στους μαθητές που συναντώ στα σχολεία.

Είναι ωραίο να διαγωνιζόμαστε με άμιλλα και ήθος και να κρινόμαστε από ανθρώπους που σε κάποιο ορισμένο πεδίο έχουν διανύσει μακρύτερες διαδρομές από εμάς.

Θυμάμαι εκείνο το καλοκαίρι του 2002, εξέπνεε ο Αύγουστος, βρισκόμουν για διακοπές εδώ στο χωριό μου Μαραθιά, όπου αργότερα κι εγκαταστάθηκα, κι η μητέρα μου, μου έστειλε την προκήρυξη του διαγωνισμού –κάπου θα την ανακάλυψε, φαντάζομαι σε κάποια εφημερίδα.

Οι συμμετοχές έληγαν στις 30 Σεπτεμβρίου. Ο χρόνος πίεζε. Γυρνούσε, όμως, τότε στο μυαλό μου η σκέψη για ένα μυθιστόρημα για παιδιά που θα μιλούσε για τον ρατσισμό στις διάφορες εκφάνσεις του, για την έννοια της διαφορετικότητας.

Κλείστηκα στο σπίτι και το έγραψα. Είναι ωραίο να έχουμε κάποιο «στόχο», να περιμένουμε την κριτική, ακόμη και να προσδοκούμε κάποιο… βραβείο. Θυμάμαι ότι η γραφή για αυτό το βιβλίο ολοκληρώθηκε δυο μέρες πριν τη λήξη του διαγωνισμού. Και μετά έτρεχα σαν την τρελή στη Ναύπακτο, για να φωτοτυπήσω τα αντίτυπα, να προλάβω να τα ταχυδρομήσω.

Έχω διαβάσει και τα δυο σας βιβλία, αλλά θα μου επιτρέψετε να έχω μια αδυναμία στο «Σεντούκι με τα αμύθητα σεντέφια», λόγω της Μικρασιατικής μου καταγωγής. Είναι ένα βιβλίο που μπορεί να διαβαστεί τόσο από έφηβους όσο και από ενήλικες. Αλλά καλύτερα να μας μιλήσετε εσείς για τα βραβευμένα σας βιβλία.

Τζ.Τ.: Στο «Κρυφό Μονοπάτι» πρωταγωνιστεί ο εντεκάχρονος γιός ενός οικονομικού μετανάστη που ζει σ’ ένα χωριό της Ελλάδας που δεν υπάρχει καν στο χάρτη… Πρόκειται για ένα παιδί που ξεκινά μια μοναχική περιπλάνηση, μια… «εξερεύνηση», σ’ ένα μονοπάτι το οποίο, όπως αποδεικνύεται, δεν οδηγεί «πουθενά», του οποίου η κατάληξη είναι εξίσου «πτωχική» με την… Καβαφική Ιθάκη. Μαθαίνει, όμως, από όλα όσα συναντά στη διαδρομή… Συναντά τη γνώση, την ανθρώπινη επιείκεια, ακόμη και τις ανθρώπινες μικρότητες…

Και για το Σεντούκι;

Τζ.Τ.: Ίσως κι εγώ να έχω αδυναμία στο Σεντούκι… Ο εκδοτικός οίκος το ονόμασε «Ιστορικό μυθιστόρημα», εγώ θα το έλεγα, αν μου επιτρέπετε, «αλληγορικό μυθιστόρημα». Είναι τόσο σημαντικά τα κείμενα που προηγήθηκαν που πραγματεύονται τον Μικρασιατικό, κείμενα από την Διδώ Σωτηρίου, κείμενα του Βενέζη, του Τάσου Αθανασιάδη, της Ελένης Δικαίου, που άλλο ένα «ιστορικό μυθιστόρημα» δεν θα κόμιζε τίποτε απολύτως, θα ήταν «ύβρις», ασέβεια.

Εμένα με ενδιέφερε να ανοίξουμε όλοι μαζί το σεντούκι και να βρούμε κείμενα του Ομήρου, του Ηροδότου, των λυρικών ποιητών, του Θαλή του Μιλήσιου, του Ηρακλείτου… Κείμενα κάποιων που γεννήθηκαν στη γη της Ιωνίας κι έγραψαν έπος, ποίηση, φιλοσοφία. Και να διαπιστώσουμε, χωρίς εθνικισμούς και προγονολατρεία, πως απλώς κάποια «σεντέφια» αντέχουνε στις φλόγες.

Πιστεύετε ότι ο διαγωνισμός σας βοήθησε ως συγγραφέα; Θα παροτρύνατε νέους συγγραφείς να στείλουν κείμενά τους στο διαγωνισμό της Συντροφιάς;

Τζ.Τ.: Φυσικά! Κάθε διαγωνισμός μας φέρνει πιο κοντά με ανθρώπους που έχουμε παρόμοια όνειρα κι εφιάλτες. Εννοείται πως θα παρότρυνα νέους να συμμετάσχουν, σας το είπα απ’ την αρχή, πιστεύω στο «ευ αγωνίζεσθαι». Το σημαντικό με την Συντροφιά είναι ότι οι συμμετοχές γίνονται με ψευδώνυμο, οπότε δεν παρεμβαίνουν εκδότες ή άλλοι φορείς.

Σκέφτεστε μια ακόμη δική σας συμμετοχή στον διαγωνισμό;

Τζ.Τ.: Νομίζω πως «νομικά», τυπικά δικαιούμαι μια τρίτη συμμετοχή. Ηθικά, όμως όχι! Θα ήταν μεγάλη χαρά να βρεθώ στη στοά του Βιβλίου και να χειροκροτήσω κάποιαν/ον νεότερο.

Ξεκινήσατε σαν συγγραφέας με ένα βιβλίο ενηλίκων «Η ερωμένη» από τις εκδόσεις Κέδρος. Στη συνέχεια σας κέρδισε η παιδική λογοτεχνία. Τι είναι αυτό που σας συναρπάζει, γράφοντας για παιδιά;

Τζ.Τ.: Για μένα η Λογοτεχνία είναι Μία. Δεν υπάρχει «παιδική», ενήλικη, μεσήλικας λογοτεχνία. Τα παραμύθια του Όσκαρ Ουάιλντ σε ποιους απευθύνονταν; Σε παιδιά; Σε υπερήλικους; Ο Μικρός Πρίγκιπας του Εξυπερύ σε ποιους μιλά; Σε παιδιά; Ή μήπως στα παιδιά εκείνα που σαν μεγαλώσουν πρόκειται να σπάσουν τις φτερούγες τους;

Η μικρή γοργόνα του Χανς που θα την συναντήσουμε αργότερα στον Τόμας Μαν είναι ένα παραμύθι; Μ’ αρέσει πολύ το παραμύθι ως «είδος». Η πυκνότητα του λόγου, η μεταφορά, η αλληγορία… Το παραμύθι έχει γνωρίσματα που το κάνουν να γειτονεύει με την ποίηση. Αν μια σελίδα παραμυθιού αγγίξει ένα παιδί, τιμή μας. «Δεν ξέρω τι να παίξω στα παιδιά, έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα». Το μόνο που θέλω να περάσω στα παιδιά είναι πως η λογοτεχνία είναι μια «ερωμένη». Δεν είναι γάμος συμβατικός.

Εκτός, όμως από τη συγγραφή, τον τελευταίο καιρό ασχολείστε με διασκευές κλασσικών βιβλίων, όπως «Μεγάλες προσδοκίες», «Η μαύρη τουλίπα», «Με οικογένεια» που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο» και ανήκουν στην σειρά «Η πρώτη μου λογοτεχνία». Μιλήστε μας λίγο για αυτήν τη σειρά.

Τζ.Τ.: Την έχω αγαπήσει πάρα πολύ αυτή την σειρά! Με αντιπροσωπεύει τόσο… Πρώτα από όλα, να πω ότι στην σειρά συμμετέχουν πολύ άξιοι συγγραφείς: Μαρία Αγγελίδου, Κώστας Πούλος, Λίνα Σωτηροπούλου, Αγγελική Δαρλάση… Τις σελίδες των κειμένων τις κοσμούν –και εμπλουτίζουν τα κείμενα-, έργα εξαίρετων ζωγράφων, εικονογράφων: Βασίλης Γρίβας, Ράνια Βαρβάκη, Σάντρα Ελευθερίου, Θέντα Μιμηλάκη, Αιμιλία Κονταίου, Κατερίνα Βερούτσου, Γεωργία Στύλου… Στόχος της σειράς είναι να φέρει το παιδί σε επαφή με έργα μεγάλων συγγραφέων. Να γνωρίσει το παιδί τον Κορνάρο, τον Θερβάντες, τον Σαίξπηρ, τον Ντίκενς, την Πηνελόπη Δέλτα… Δεν επιθυμούμε να υποκαταστήσουμε τα πρωτότυπα κείμενα. Επιθυμούμε να αποτελέσουμε μια «γέφυρα» προς αυτά.

Μπορεί να ασχολείστε με τις διασκευές παιδικών βιβλίων, αλλά υπάρχει στο μυαλό σας κάποιος ήρωας ή ηρωίδα που σας βασανίζει γλυκά και περιμένει να πάρει σάρκα και οστά;

Τζ.Τ.: Ναι. Μια υπηρέτρια. Είναι μια υπηρέτρια που ζει στα τέλη του 19ου αιώνα, σ’ ένα υποστατικό της Νότιας Γαλλίας, στο χωριό Μoulins (Ανεμόμυλοι). Μια υπηρέτρια που γνώριζε ανάγνωση.

Σαν συγγραφέας, κυρία Τζέμη Τασάκου, επισκέπτεστε πολλά σχολεία για παρουσιάσεις των βιβλίων σας. Τα παιδιά σήμερα διαβάζουν βιβλία ή ασχολούνται μόνο με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και το διαδίκτυο;

Τζ.Τ.: Υπάρχουν παιδιά που διαβάζουν βιβλία και μαγεύονται και σαγηνεύονται και ζητούν κι άλλα, κι υπάρχουν άλλα που αρέσκονται να πατούν απλώς κουμπάκια. Μια φορά, σε κάποιο σχολείο, μια μάνα ρώτησε: «Τι να κάνουμε για να διαβάζουν τα παιδιά μας;» Η απάντηση είναι απλή: «Να διαβάζετε κι εσείς για να τους δίνετε το καλό παράδειγμα».

Ποιοι είναι οι δικοί σας αγαπημένοι συγγραφείς, τα δικά σας αγαπημένα βιβλία;

Τζ.Τ.: Αυτήν την ερώτηση μου την κάνουν και τα παιδιά στα σχολεία και πάντα νιώθω αμήχανη. Και μερικές φορές δεν απαντώ… Οι αγαπημένοι μου συγγραφείς είναι πολλοί. Είναι ο Όμηρος και ο Σαίξπηρ. Ο Θερβάντες και ο Γκαίτε. Ο Λόρκα. Ο Τσέχωφ και ο Ντοστογιέφσκι. Ο Παπαδιαμάντης και ο Βιζυηνός. Ο Φλωμπέρ, ο Ουγκώ, ο Μπαλζάκ, ο Σταντάλ. Η Έμιλυ Ντίκινσον και ο Φερνάντο Πεσσόα… Οι αγαπημένοι μου συγγραφείς είναι πάαααρα πολλοί.

Κυρία Τασάκου, σας ευχαριστώ πολύ για τη συνέντευξη και σας εύχομαι καλή δημιουργική συνέχεια.

Τζ.Τ.: Και εγώ σας ευχαριστώ πολύ.

Επαναδημοσίευση από: https://www.thematofylakes.gr/sunenteuxh-tzemh-tasakou/